Vergoed meer complementaire zorg

Geef Nederlanders vergoeding voor complementaire behandelmethoden. Zo kunnen voedings- en leefstijladviezen helpen klachten te verminderen en kosten te besparen.

n november 2018 werd bekend dat zorgverzekeraar CZ complementaire behandelingen uit het aanvullend pakket wilde schrappen, variërend van orthomoleculaire geneeskunde en natuurgeneeskunde (beide leefstijlgeneeskunde, waarin voeding een hoofdrol speelt) tot reïncarnatietherapie. Er verschenen onmiddellijk verontwaardigde reacties en protesten. Mede als gevolg hiervan vinden gelukkig weer opbouwende gesprekken plaats met CZ.

Waarom loopt Nederland nog steeds zo achter bij landen als Duitsland en met name Zwitserlan, waar complementaire methoden gewoon vanuit de basisverzekering worden vergoed?

In Nederland wordt verschillend gedacht over complementaire behandelmethoden. Meer dan een miljoen mensen in Nederland maken gebruik van een complementaire methode, meestal naast reguliere behandelingen als dat nodig is. Vandaar de term “complementair”, aanvullend. In een column in de NRC meldt prof. Jeroen Geurts, van gezondheidsonderzoeksorganisatie ZonMw – , dat maar liefst 92 procent van de ziekenhuizen een vorm van complementaire zorg aanbiedt.

Wetenschappelijke onderbouwing

Een veelgehoorde mening is dat er geen wetenschappelijke onderbouwing zou zijn van complementaire behandelmethoden. Bij een degelijke vergelijking tussen alle meta-analyses (de hoogste vorm van onderzoek) op complementair en regulier gebied vanuit de Cochranedatabase (de meest uitgebreide bron van hoogwaardige en onafhankelijke informatie over het effect van gezondheidszorginterventies) bleek dat het effect van ruim 37 procent van de complementaire behandelingen positief is. Bij de reguliere behandelingen was dat ruim 44 procent. Daarentegen blijkt slechts bij 0,69% van de complementaire behandelingen (waaronder ook kruidgeneeskunde en supplementen) een schadelijk effect op te kunnen treden, terwijl bij 7% van de reguliere behandelingen nadelige effecten worden gevonden. Met andere woorden, het verschil in in bewijs voor complementaire methoden ten opzichte van het bewijs voor reguliere behandelingen is niet zo groot, terwijl de veiligheid van complementaire methoden in het algemeen veel groter is (tienmaal).

Qua kosten levert het toepassen van complementaire therapieen enorme besparingen op. Zo bleek uit een onderzoek van prof. Peter Kooreman en lector Erik Baars (2014) onder anderhalf miljoen, dat patienten van huisartsen die naast reguliere behandelingen ook acupunctuur, antropofosie en/of homeopathie toepassen, ongeveer tien procent minder kosten per jaar maken dan gemiddeld. De besparing komt vooral door gezondheidsbevordering: minder medicatie en minder ziekenhuiskosten. Stel dat alle huisartsen in Nederland een of meer van deze complementaire behandelwijzen toe zouden passen, dan zou dat een besparing op kunnen opleveren van zo’n acht miljard euro per jaar.

Leefstijl eerst

De westerse geneeskunde heeft veel bereikt. Ernstige infectieziekten komen hier nauwelijks meer voor, er zijn effectieve medicijnen om klachten te verlichten en chirurgie staat op een hoog peil. Toch blijft het aantal mensen met een chronische aandoening toenemen en vermindert het aantal levensjaren zonder chronische aandoening. Diverse onderzoeken tonen aan dat zeventig tot zelfs negentig procent van veelvoorkomende chronische aandoeningen samenhangt met leefstijl. Met andere woorden, er valt heel veel winst te behalen met leefstijladviezen (voeding, beweging, ontspanning en zingeving) als preventie.

Zelfherstellend vermogen

Deze adviezen zijn bij veel complementair werkende artsen en therapeuten vast onderdeel van de behandeling. Maar een betere leefstijl blijkt ook het zelfherstellend vermogen te kunnen stimuleren, net als andere complementaire behandelmethoden: leefstijl als medicijn oftewel leefstijlgeneeskunde.

Zo bleek bij een onderzoek mensen met diabetes type 2 ongeveer negentig procent van hen zonder medicatie te kunnen dankzij voedingsadviezen. Er zijn aanwijzingen dat voeding een rol speelt bij het ontstaan van reumatoide artritis en dat voeding kan helpen klachten te verminderen. Ook bij andere chronische aandoeningen, zoals multiple sclerose (MS) kan voeding van invloed zijn op de klachten. Gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) is intussen opgenomen in de basisverzekering. Wij pleiten ook voor volledige vergoeding van de consulten van de best onderzochte complementaire behandelmethoden, zoals natuurgeneeskunde, orthomoleculaire geneeskunde, acupunctuur en homeopathie, mits uitgevoerd door deskundige artsen en paramedici.